Je moet het de Spanjaarden aangeven. Enig schaamtegevoel is hen totaal vreemd. Enkele jaren geleden sloten ze Catalaanse volksvertegenwoordigers op. Recenter kwam er de vraag om de parlementaire onschendbaarheid van Carles Puigdemont op te heffen om ook hem in de Spaanse kerker te gooien. En nu, op 31 januari a.s. is er de “Celebración día de los Tercios”, de viering van ondermeer de Spaanse Furie van 1576 in Antwerpen. Een extreem bloedige plundering waarbij naar verluidt 10.000 Antwerpenaren over de kling werden gejaagd. Waarbij vrouwen brutaal werden verkracht. Waarbij geroofd en brandgesticht werd dat het een lieve lust was. Een dergelijke daad vieren, is alsof Duitsland op 9 november de “Reichskristallnacht” zou vieren.
Het is meer dan terecht dat het Antwerpse stadsbestuur op initiatie van Johan Klaps een boze brief stuurt naar de collega’s in Madrid. Wat zeg ik? Zo’n brief is het minimum minimorum. Want wat er tussen 4 en 7 november 1576 gebeurde, tart alle verbeelding.
Hertog van Alva
Enkele jaren voor dat annus horribilis leefden verschillende Antwerpse bevolkingsgroepen in onmin met de Spaanse bezetter. De notabelen omdat ze geen enkele inspraak hadden in het beleid van de Spaanse koning. De protestanten, calvinisten omdat ze ondermeer met de bloedplakkaten door de Spaanse bezetter vervolgd werden,… Om deze roep naar meer democratie en vrijheid bloedig in de kiem te smoren, stuurde de Spaanse koning de Hertog van Alva naar Antwerpen. Om die “opstandige” Antwerpenaren onder de knoet te houden, liet hij de Citadel of Zuidkasteel bouwen.
Het is vanuit de Citadel dat de Spaanse soldaten op de stad werden losgelaten. De Spaanse staat was immers failliet door het vele oorlogvoeren. En in november 1576 waren de Spaanse soldaten al twee en een half jaar niet meer betaald. Vandaar dat het plan ontstond om het rijke Antwerpen te plunderen. De reden dat die Spaanse Furie van 1576 zo collectief traumatisch is tot op de dag van vandaag toe, is enkel te wijten aan de nietsontziende meedogenloze manier waarop de Spaanse soldaten in het zestiende eeuwse Antwerpen hadden huisgehouden.
Oorlogsmisdaad
Plunderen, verkrachten, vermoorden, brandstichten, martelingen,… Alles wat lelijk en gewelddadig is, passeerde de revue. Omdat er een paar burgers zich hadden verzet vanuit het stadhuis, vonden de Spaanse soldaten er niet beters op dan het spiksplinternieuwe, amper 11 jaar oude, stadhuis in brand te stekken. Enkel de gevels zullen blijven staan, het hele interieur was weg. Zelfs in de zestiende eeuw spraken de chroniqueurs van een oorlogsmisdaad.
Excuses aan de trappen van het stadhuis zijn meer op hun plaats
Het tart dan ook alle verbeelding dat een wereldstad in de 21ste eeuw, hoofdstad van een lidstaat van de Europese Unie, toestemming geeft om dergelijke misdaden tegen de menselijkheid te vieren. Het is bijzonder cynisch dat in de periode waarin iedereen de mond vol heeft over de gruwel van 75 jaar Auschwitz, dat een bloedbad – aangericht onder een burgerbevolking – quasi zonder te veel protest gevierd kan worden. Het is alsof de Duitsers Reichskristallnacht of de opening van het eerste kamp in Dachau zouden vieren. Totaal ongepast. Dit kan niet zonder diplomatiek gevolg blijven. Excuses mogen er komen. En een bloemenhulde aan de gedenkplaat aan de trappen van het stadhuis.
Er zijn geen feiten, er bestaan enkel interpretaties 